ΗΣΙΟΔΟΣ

Ο Ησίοδος είναι κορυφαίος ποιητής της πρώιμης αρχαιότητας και θεωρείται ο πατέρας του διδακτικού έπους. Μολονότι δέχτηκε την επίδραση των ομηρικών επών, που άκουσε από ραψωδούς στην πατρίδα του είχε άλλες αφετηρίες και στόχους. Εισήγαγε ιδέες και αντιλήψεις διαφρετικές από αυτές της ηρωικής ποίησης του Ομήρου.
Είναι ο πρώτος ευρωπαίος ποιητής που αναφέρει το όνομά του στα ποιήματα του., δίνει λεπτομέρειες από την προσωπική του ζωή και μέσα από τα έργα του προβάλουν πτυχές της προσωπικότητας του.
Αναφέρει ότι ο πατέρας του, που ζούσε στην Αιολική Κύμη, αναγκαζόταν για να κερδίσει το αναγκαία να ασχολείται με το θαλάσσιο εμπόριο. Η φτώχεια τον ανάγκασε να μετοικήσει στην Άσκρα της Βοιωτίας, όπου όμως και εκεί οι συνθήκες διαβίωσης ήταν πολύ σκληρές.
Εκεί στους πρόποδες του Ελικώνα γεννήθηκε ο Ησίοδος περίπου στα 700π.Χ. Ασχολήθηκε με την γεωργά και μετά τον θάνατο του πατέρα του μοίρασε την πατρική του περιουσία με τον αδερφό του Πέρση, ο οποίος δωροδοκόντας τους δικαστές κατάφερε να πάρει το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας. Γρήγορα όμως σπατάλησε την περιουσία του και ζήτησε τότε την βοήθεια του Ησιόδου, ο οποίος όμως τήρησε άκαμπτη στάση για να αναγκάσει τον αδερφό του να εργαστεί. Για αυτόν μάλιστα έγραψε και το έργο του ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΗΜΕΡΑΙ.

Δεν μπορεί να προσδιοριστεί η ακριβής εποχή που έζησε ο Ησίοδος. Υπάρχουν διάφορες πληροφορίες σχετικά με αυτό το θέμα.
Οι πληροφορίες λένε ότι ο Ησίοδος ταξίδεψε και δοξάστηκε έξω από τα όρια της Βοιωτία. Επίσης αξιοσημείωτο είναι ο γνωστός αγώνας Ομήρου και Ησιόδου που οργάνωσαν οι γιοί του βασιλιά της Χαλκίδας Αμφιδάμαντα για τον θάνατο του πατέρα τους. Στον αγώνα αυτόν αναδείχτηκε νικητής ο Ησίοδος, ψάλλοντας ύμνο του και κέρδισε το βραβείο έναν χάλκινο τρίποδα, τον οποίον αφιέρωσε στις Μούσες του Ελικώνα. Λέγεται μάλιστα ότι προτιμήθηκε ο Ησίοδος γιατί τα ποιήματα του παρότρυναν τους ανθρώπους να ασχοληθούν με ειρηνικά έργα σε αντίθεση με τον Όμηρο που προέτρεπε στον πόλεμο.

Ο Ησίοδος πέθανε και ενταφιάστηκε στην Άσκρα. Αργότερα μετά την καταστροφή της πόλης από τους Θεσπιείς, οι συμπολίτες του εγκαταστάθηκαν στον Ορχομενό, όπου μετέφεραν τα οστά του ποιητή, σύμφωνα με χρησμό των Δελφών.
Ο θάνατος του πέρασε στον χώρο του μύθου. Υπάρχουν μαρτυρίες ότι δολοφονήθηκε από τους γιους του Αμφιφάνη, που υποψιάστηκαν ότι διέφθειρε την αδερφή τυς Κλυμένη.

Τα έργα του Ησίοδου είναι: Θεογονία, Έργα και Ημέραι, Ασπίς Ηρακλέους, Κατάλογος γυναικών η Ηοίαι, Αστρονομία, Μελαμποδία, Ιδαϊοι Δάκτυλοι, Χείρωνος Υποθήκαι, Κήυκος γάμος, Αιγίμιος κ.α.
Από τα έργα του σώζονται μόνο τα τρία πρώτα ολόκληρα και τα άλλα αποσπασματικά.

ΟΛΒΙΟΣ ΟΥΤΟΣ ΑΝΗΡ ΟΣ ΕΜΟΝ ΔΟΜΟΝ ΑΜΦΙΠΟΛΕΥΕΙ ΗΣΙΟΔΟΣ ΜΟΥΣΗΣΗ ΤΕΤΙΜΕΝΟΣ ΑΘΑΝΑΤΗΣΙ. ΤΟΥ ΔΗ ΤΟΙ ΚΛΕΟΣ ΕΣΤΑΙ ΟΣΙΟΝ Τ΄ΕΠΙΚΙΔΝΑΝΑΙ ΗΩΣ

ΑΛΛΑ ΔΙΟΣ ΠΕΦΥΛΑΞΟ ΝΕΜΕΙΟΥ ΚΑΛΛΙΜΟΥ ΑΛΣΟΣ, ΚΕΙΘΙ ΔΕ ΤΟΙ ΘΑΝΑΤΟΙΟ ΤΕΛΟΣ ΠΕΠΡΩΜΕΝΟΝ ΕΣΤΙΝ

ΑΣΚΡΗ ΜΕΝ ΠΑΤΡΙΣ ΠΟΛΥΛΗΙΟΣ ΑΛΛΑ ΘΑΝΟΝΤΟΣ ΟΣΤΕΑ ΠΛΗΞΙΠΠΟΥ ΓΗ ΜΙΝΥΗΣ ΚΑΤΕΧΕΙ ΗΣΙΟΔΟΥ ΤΟΥ ΠΛΕΙΣΤΟΝ ΕΝ ΑΝΘΡΩΠΟΙΣ ΚΛΕΟΣ ΕΣΤΙΝ ΑΝΔΡΩΝ ΚΡΙΝΟΜΕΝΩΝ ΕΝ ΒΑΣΑΝΟΙΣ ΣΟΦΟΙΣ.

ΟΜΗΡΟΣ

Ο Όμηρος ο συγγραφέας των ποιητικών κειμένων της Ιλιάδας και της Οδύσσειας, από τα πρώτα κείμενα της Ιστορικής περιόδου της αρχαίας Ελλάδας, γνωστά ως «Ομηρικά Έπη». Για τη ζωή του υπάρχουν ελάχιστες πληροφορίες, και αυτές αντιφατικές. Με κριτήρια τα χαρακτηριστικά των έργων, είναι ασφαλές να υποθέσουμε ότι η Ιλιάδα και η Οδύσσεια γράφτηκαν τον 8ο αι. π.Χ. (μερικοί μελετητές, π.χ. M.L. West, προτιμούν ημερομηνίες μέχρι και το πρώτο μισό του 7ου αι. π.Χ.), με την Ιλιάδα να είναι προγενέστερη, ενδεχομένως και κατά μερικές δεκαετίες. Στον Όμηρο κατά καιρούς αποδόθηκαν και άλλα έργα, τα οποία σήμερα είναι δεκτό ότι δεν είναι δικά του, αλλά ακόμη είναι αμφισβητήσιμο το αν τα δύο μεγάλα έπη είναι έργα του ίδιου ποιητή. Η Ιλιάς αποτελείται από 15 693 στίχους και αναφέρεται στις τελευταίες πενήντα μία (51), αποφασιστικής σημασίας ημέρες του πολέμου της Τροίας, ο οποίος συνολικά διήρκεσε, σύμφωνα με το μύθο, 10 χρόνια. Η Οδύσσεια αποτελείται από περίπου 12.000 στίχους και περιγράφει τις επίσης δεκαετούς διάρκειας περιπλανήσεις του βασιλιά της Ιθάκης, Οδυσσέα, κατά τη μετάβαση από την Τροία που είχε αλωθεί, στην πατρίδα του.

Αρχαίες μαρτυρίες για τη ζωή και το έργο του

Διαθέτουμε επτά βίους του Ομήρου που προέρχονται από την αρχαιότητα. Η καταγωγή του φαίνεται πως ήταν από την Ιωνία και θρυλείται ότι επτά πόλεις ερίζουν για την καταγωγή του, με επικρατέστερες τη Σμύρνη και τη Χίο. Ως γονείς του αναφέρονται ο Μαίων και η Κριθηίδα και λέγεται ότι το πραγματικό του όνομα ήταν Μελησιγένης, επειδή γεννήθηκε κοντά στον ποταμό Μέλητα της Σμύρνης και ότι πήρε αργότερα το όνομα «Όμηρος», είτε επειδή ήταν τυφλός, είτε επειδή ήταν όμηρος των Κολοφωνίων στον πόλεμο με τη Σμύρνη. Σύμφωνα με τους βίους του, περιόδευσε απαγγέλλοντας τα έργα του στις ελληνικές πόλεις, απέκτησε μεγάλη φήμη, αλλά σε ένα διαγωνισμό με τον Ησίοδο στη Χαλκίδα δεν πήρε βραβείο επειδή προτιμήθηκε ο Ησίοδος ως ποιητής που εξυμνούσε την ειρήνη. Ως τόπος θανάτου του παραδίδεται η Ίος.

Εκτός από την Ιλιάδα και την Οδύσσεια, στην αρχαιότητα αποδόθηκαν στον Όμηρο και άλλα έπη του τρωικού κύκλου, αρκετοί θρησκευτικοί ύμνοι, η επική παρωδία Βατραχομυομαχία και μια κωμική διήγηση για έναν χαζό ήρωα, τον Μαργίτη.

Η σύγχρονη έρευνα, και ειδικότερα όσοι δέχονται ότι ο Όμηρος μπορεί να θεωρηθεί πραγματικό πρόσωπο, τοποθετεί τη ζωή του στον 8ο αι. π.Χ. και θεωρεί πιθανό ότι ήταν Ίωνας αοιδός, συνεχιστής μιας μακραίωνης παράδοσης προφορικών ηρωικών αφηγήσεων, που συνέθεσε την Ιλιάδα γύρω στο 750 π.Χ. και την Οδύσσεια (αν όντως συνέθεσε και τα δύο έργα) γύρω στα 710 π.Χ.

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ